Nieuws
Herstel bordes en vloer
In de maand december zijn twee projecten van de Stichting Vrienden van de Bonifatiuskerk opgeleverd. De vloer achterin de kerk is ontdaan van de hinderlijke vlonder waar iedereen over struikelde. Nu ligt er een fraaie vloer met marmoleum op gelijke hoogte met de tegels. Ook het bordes voor de hoofdingang is vernieuwd.
Op beide foto’s is het resultaat te zien.
Foto's: Keimpe Dijkstra
Muziek en zakendoen in de Bonifatiuskerk
Op 31 oktober organiseerden de BBR (Belangen Bedrijven Rijswijk) i.s.m. met Muziek in de Bonifatius de bijeenkomst Muziek en Zakendoen in de H. Bonifatiuskerk. Van deze bijeenkomst hier een foto-impressie.
Tijdens deze bijeenkomst is het glas gepresenteerd met een beeltenis van de Bonifatiuskerk, een attentie en promotieartikel van de Concertcommissie Muziek in de Bonifatius en de Stichting Vrienden van de Bonifatiuskerk.
Ook u kunt in het bezit komen van zo’n bijzonder glas als u de voortzetting van de activiteiten van Muziek in de Bonifatius dan wel de Stichting Vrienden Bonifatiuskerk ondersteunt met een (periodieke) gift vanaf € 10,00 per maand/kwartaal via bankrekening:
NL69 RABO 0113 6883 42 t.n.v. Stichting Vrienden van de Bonifatiuskerk
Wij horen graag van u!
Projecten
Uitgevoerd
1. 2000: Herstel van het vieringentorentje of angelustorentje boven de absis
2. 2008: Restauratie van de glas-in-loodramen in de absis
3. 2011: Beschildering absis
4. 2013: Uitleg over het Bonifatiusbeeld en andere beelden in Bonifatius kerk door Pater Dries van den Akker S.J
5. 2015: Ledverlichting middenschip en transept
6. 2020: Aanschaf/installatie van livestreamapparatuur i.v.m. corona
7. 2022: Aanschaf spandoek 125 jaar Bonifatiuskerk (1897-2022)
In uitvoering
8. 2023: Vervanging vlonders kerkvloer achterin kerk voor ontmoetingsruimte
9. 2023: Vervanging bordes entree hoofdportaal
10. 2023: Ledverlichting uurwerk kerktoren
Toekomstige projecten
In de komende jaren staat de uitvoering van onderstaande projecten op het programma:
11. Verbetering sfeerverlichting in triforium (arcades boven de zijbeuken)
12. Polychroom schilderen van de viering en transepten analoog aan de absis.
Ad. 1 Herstel van het vieringentorentje of angelustorentje boven de absis
In het jaar 2000 heeft de Stichting als haar eerste project het vieringentorentje geheel gerestaureerd en het daarvan afgewaaide kruis, na restauratie, teruggeplaatst.
Ad. 2 2008: Restauratie van de glas-in-loodramen in de absis
De absisramen – geplaatst in 2008 - zijn een ontwerp van glazenier Diego Semprun Nicolas uit Tubbergen, de vijfde telg uit deze beroemde glazeniersfamilie. De oorspronkelijk glas-in-loodramen zijn vervaardigd door de grootvader van Diego, Joep Nicolas in 1910.
Deze ramen zijn in 1966 verwijderd in het kader van de drastische versobering van het kerkelijk interieur in die periode.
Voor de vijf nieuwe glazen werd na uitgebreid overleg gekozen voor glaskunstenaar Diego Semprun Nicolas, een kleinzoon van de bekende glazenier Joep Nicolas. Over zijn uitgangspunten schrijft Diego: De locatie van de ramen in de absis vraagt om een groot thema, een goed afgestelde iconografie, die rekening houdt met de afbeeldingen in de ramen van Eugène Laudy in het transept. Hij ontwerpt vijf bijbelse taferelen die met veel enthousiasme worden ontvangen; de glazen worden vervaardigd bij Glasatelier Flos in Tegelen (Limburg).
• Middelste raam, oprijzend uit het tabernakel op het Hoogaltaar (Eucharistie): de Verrijzenis van de Heer en de vrouwen die een engel aantreffen bij het lege graf: Pasen! |
De nieuwe ramen verbinden de grote transeptramen van Eugène Laudy: links het Oude Verbond (schepping en zondeval) en rechts het Nieuwe Verbond (geboorte van Jezus, en de verlossing door de kruisdood en opstanding van Christus). In één beweging wordt zo de bijbelse heilsgeschiedenis helder. De kern ervan is Pasen, het Licht van Christus, dat de eeuwen door schijnt, tot op vanda
Ad. 3. 2011: Schilderwerk absis Bonifatiuskerk gerestaureerd
 
De Bonifatiuskerk, die in 2001 de status van rijksmonument heeft verkregen, is gebouwd in de periode 1896-1897 naar een ontwerp van Nederlandse architect Nicolaas Molenaar. |
Als uitgangspunt voor de uitvoering is het oorspronkelijk schilderwerk van de Von Fisennetribune blootgelegd. Met financiële steun van de gemeente Rijswijk is dit vertrek in 2010 gerestaureerd.
Nadat deze tribune was gerestaureerd, moest er een plan gemaakt worden voor het project van de absis. Maar de vraag was of dit gerestaureerd of gedecoreerd zou gaan worden.
Het onderzoek naar de verflagen en oude decoraties is door Geers Schilderwerken gedaan. Er werden veel decoraties gevonden. Dit onderzoek was enkel nog plaatselijk. Toen was de vraag: willen we dat alle decoraties terugkomen? Om alles specifieker te onderzoeken, was het noodzakelijk om een restaurator in te schakelen. Op advies van Geers is hiervoor Rob Bremer ingeschakeld.
Bremer is een zelfstandig restaurator van muur- en plafondschilderingen en heeft al vele omvangrijke (internationale) projecten op zijn naam staan. Het kwam erop neer, dat wanneer alles gerestaureerd zou gaan worden op de wijze van Bremer, dit een enorme en ook kostbare klus zou worden. De opdracht ging naar Geers Schilderwerken.
De Stichting Vrienden en het parochiebestuur kozen voor een nieuwe decoratie met daarin elementen van de oude decoraties. De drukke versieringen van vroeger wilde men niet meer. Een ‘roomsere’ en meer feestelijke uitstraling in combinatie met de glas-in-lood ramen werd het devies.
Een restauratie met blootlegging van de wanden is een kostbare en tijdrovende klus. Na veel wikken en wegen om de kerk inderdaad meer te decoreren dan te restaureren, werden er eerst voorzetjes gemaakt. Ook zijn er excursies naar andere kerken gemaakt om de wensen met enkele voorbeelden goed in beeld te brengen.
Na een aantal vergaderingen met de belangrijkste betrokkenen (Diocesane Commissie Kerk, Interieur en Kunst van het Bisdom Rotterdam, Monumentenzorg Gemeente Rijswijk, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, R.K.Parochiebestuur H. Bonifatius en de Stichting Vrienden van de Bonifatiuskerk, Con Steinebach Bouwadvies en Geers Schilderwerken) was de kogel door de spreekwoordelijke kerk. Inmiddels was goed in beeld gebracht wat de wensen van de opdrachtgever waren en hoe daar het beste aan te voldoen.
De kleurstellingen zouden worden aangepast aan de pastelkleuren van de kruiswegstaties. De oker- en ombertinten waren doorslaggevend voor het maken van het kleurenpalet. Het interieur moest sober gehouden, zo werd besloten.
Nadat de eerste opzet door Geers was gemaakt, kwamen alle partijen weer samen. De conclusie was, dat er nogal wat aanpassingen gedaan moesten worden. De kleuren stonden nog te dicht bij het oude interieur en daar wilde men echt van af. Ook werden de kleuren, door het overmatige gebruik van verschillende bruintinten, te somber bevonden.
Geers maakte een tweede opzet, maar ook dit keer was dit het net niet. Doorn in het oog was ditmaal het wikkelwerk op de pilaren. Het wikkelwerk oogde te zacht en mocht wel wat sterker opgezet worden. De terug liggende vlakken werden voorzien van een wandkleedmotief van Franse lelies. Het aangepaste kleurenpalet viel wel al bijna helemaal in de smaak. Aangezien de kleuren door misschien wel de hele kerk doorgetrokken zouden gaan worden, was het erg belangrijk dat het allemaal perfect zou zijn. Na de derde opzet van Geers is er goedkeuring voor alles gegeven.
In de periode van augustus tot en met december 2011 heeft restauratieschilder Ruud Geers uit Voorburg met drie stagiaires van de Nimeto MBO vakschool in Utrecht (Tessa Rijskamp, Carisia van Berkel en Nicole Albers) de opdracht uitgevoerd. De gehele oppervlakte van het schilderwerk bedroeg ca. 1400 m².
Tijdens de werkzaamheden van het plafond kwamen de oorspronkelijke sterrenbeelden onder de oude verflagen weer tevoorschijn. Na snel schakelen tussen schilder, Stichting Vrienden, parochiebestuur en adviseur Con Steinebach is besloten om deze twaalf sterrenbeelden te restaureren en te integreren in het nieuwe schilderwerk. Een probleem was wel, dat hierdoor de kosten voor de totale opknapbeurt te hoog zouden uitvallen. Tot grote verrassing van de Stichting Vrienden waren er binnen vijf dagen spontaan twaalf leden van de stichting Vrienden bereid een sterrenbeeld financieel te sponsoren, waarmee het probleem was opgelost.
De tekeningen waren door de jaren heen erg beschadigd en daardoor helaas bijna onzichtbaar geworden. Er moest dus een hoop geschetst worden om de tekeningen in oude glorie en stijl te herstellen.
De medaillons op het plafond zouden aanvankelijk geretoucheerd worden, dit bleek echter niet mogelijk. De afbeeldingen waren te zeer aangetast en moesten opnieuw aangebracht worden. Er is veel onderzoek gedaan naar de tekeningen en de kleurstelling. Met behulp van andere voorbeelden is er hard aan gewerkt om de medaillons met de sterrenbeelden zo goed mogelijk in hun oude glorie terug te brengen. De blootgelegde delen zijn daarmee zowel qua vorm en grootte gelijk gebleven aan het origineel.
De kapitelen zijn eerst goed schoongemaakt door ze schoon te spuiten en daarna in te zepen met een zgn. schoonmaakgel. Vervolgens zijn de kleurstellingen bepaald en is er geretoucheerd met olieverf. Bij de werkzaamheden van de apsis zijn meerdere decoratieve technieken toegepast. Zo zijn hebben de pilaren een wikkelmotief gekregen. Het wikkelwerk zorgt ervoor, dat de pilaren meer diepte krijgen. Ook krijgen de pilaren hierdoor een rodere kleur.
Eén van de andere decoratieve technieken die zijn toegepast, is het sjabloneren. Toen de wanden blootgelegd waren, kon de sjabloonrand exact overgenomen worden. Deze decoraties zijn overgetrokken op doorzichtig plastic, waarna alles werd uitgesneden. De sjablonen zijn opgezet met een grote tamponneerborstel. De nog open stukken zijn verbonden met behulp van een penseel. Vervolgens zijn de druivenbladeren transparant ingeschilderd. Door een bies langs de decoratierand te trekken, werd het één strak geheel.
De absis van de Bonifatiuskerk heeft een metamorfose ondergaan. De vraag is of deze lijn - wellicht in aangepaste vorm – ook in de rest van de kerk kan worden uitgevoerd. Het is niet zozeer een wens, maar meer een kwestie van geld.
Bronnen:
- Archief H. Bonifatiusparochie Rijswijk/Den Haag
- De H. Bonifatiusparochie; het roomse leven in Rijswijk door de eeuwen heen,
uitgave Rijswijkse Historische Reeks, deel 15, 1998
- CSB Conrad Steinebach Bouwadvies: Voorstel schilderwerk absis r.k. kerk
H. Bonifatius Rijswijk, 18 januari 2010
- Geers Schilderwerken: Onderzoek betreffende de decoratie afwerkingen in de
Bonifatiuskerk te Rijswijk, 2 september 2009
- Tessa Rijskamp: Projectdossier H. Bonifatiuskerk
(stageverslag periode 22-08-2011 t/m 13-01-2012)
Ad. 4 2013: Het verhaal achter de beelden van heiligen in de Bonifatiuskerk
De Bonifatiuskerk herbergt beelden en afbeeldingen van bekende en minder bekende heiligen. Weten we eigenlijk wel welke heiligen we in huis hebben? Is bijvoorbeeld het beeld dat wij aan onze patroonheilige toeschrijven echt wel Bonifatius? Er ontbreken allerlei kenmerken..... En de geschilderde heiligen boven de banken in het middenschip: welk verhaal vertellen zij? De Stichting Vrienden van de Bonifatiuskerk leek het een aardig idee om hierover meer te weten te komen. De Jezuïet pater Dries van den Akker S.J. uit Delft, een deskundige op het gebied van heiligenbeelden, heeft tijdens een rondgang op 5 juni - de feestdag van de heilige Bonifatius - tekst en uitleg gegeven over de beelden en afbeeldingen in de Bonifatiuskerk.
Ad. 5 2015: Ledverlichting middenschip en transept
In aansluiting op de energiezuinige ledverlichting (spots) die in 2012 in de absis is aangebracht, heeft de Stichting Vrienden in 2015 de spots bekostigd in het middenschip van de kerk.
Ad. 6 Aanschaf/installatie van livestreamapparatuur i.v.m corona
De Stichting heeft de kosten op zich genomen voor de aanschaf van apparatuur die livestream uitzending vanuit de Bonifatiuskerk mogelijk maken. Net als vele andere openbare gebouwen was de Bonifatiuskerk door de Covid enige tijd van de buitenwereld afgesloten en daarna beperkt toegankelijk. Door de livestreamuitzending kan men toch een band onder houden met de kerk.
Ad. 7 Spandoek 1897-2022: 125 jaar Bonifatiuskerk
Het verslagjaar 2022 was tevens voor de Bonifatiuskerk een jubileumjaar. Het huidige kerkgebouw was in september 1897 ingewijd door de toenmalige bisschip van Haarlem. Mede door de nog heersende corona is op bescheiden wijze aan dit jubileum aandacht besteed door een tweetal bijzondere vieringen waarvan een op zondag 2 oktober direct werd uitgezonden door KRO|NCRV op Ned 2 waarbij de bisschop van Rotterdam, Mgr. J. van den Hende, samen met pastoor W.P.J. Bakker voorging.
Voor de kerkgangers verzorgde dichter-verteller de voorstelling ‘Titus, Held of Heilige?’ over het leven van Titus Brandsma.
Ter herinnering aan dit jubileum ontvingen de parochianen en de vrijwilligers een aandenken in de vorm van een kaarsje gewijd aan de H. Bonifatius. De Stichting Vrienden heeft het spandoek dat buiten aan de kerk hing bekostigd.
Ad. 8 Ontmoetingsruimte achterin de kerk
Achterin de kerk wil de Stichting de kerkvloer aanpassen. De huidige vloer waar vroeger de achterste banken stonden, ligt wat verhoogd ten opzichte van de tegelvloer van de kerk en vormt een heus struikelblok. Bovendien wil het bestuur achterin de kerk een ontmoetingsruimte creëren waar kerkgangers na afloop van een viering of bij een condoleance elkaar kunnen ontmoeten.
Dit plan bestaat al enige jaren. Bureau Polderman, de architect die ook de restauratie van dit rijksmonument begeleidt, heeft op verzoek van de Stichting een ontwerp uitgebracht dat door de Stichting en het parochiebestuur is goedgekeurd en inmiddels is voorzien van een omgevingsvergunning van de gemeente Rijswijk. De noodzakelijk Bisschoppelijke Machtiging is afgegeven en aan aannemer Maurice Bosman uit Rijswijk is de opdracht verleend deze werkzaamheden in 2023 uit te voeren. Na de oplevering van de vloer zal de Stichting in overleg met het parochiebestuur een nadere invulling aan de ontmoetingsruimte geven.
Ad. 9 Bordes entree hoofdportaal
Het bordes voor de hoofdingang van de Bonifatiuskerk is door parkerende auto’s aan flarden gereden. De Stichting heeft aan de hovenier van de Bonifatiuskerk verzocht voor de restauratie een duurzame oplossing te presenteren. In mei 2023 is opdracht gegeven deze herstelwerkzaamheden uit te voeren.
Ad. 10 Uurwerkverlichting kerktoren
De conventionele uurwerkverlichting aan vier zijden van de kerktoren vertoont al jaren gebreken. Deze verlichting bevindt zich op 40 meter hoogte net onder de spits. Een energiebesparende Ledverlichting levert een duurzaam alternatief. De Stichting heeft zich de bereid verklaard de vervanging van de verlichting voor haar rekening te nemen, terwijl het parochiebestuur bereid is de kosten voor de hoogwerker te financieren. In mei 2023 is opdracht gegeven deze werkzaamheden uit te voeren.
Toekomstige projecten
In de komende jaren staat de uitvoering van onderstaande projecten op het programma:
11. Duurzame sfeerverlichting in triforium (arcades boven de zijbeuken)
12. Polychroom schilderen van de viering en transept analoog aan de absis
